Przypadek pacjenta – Dna moczanowa

Dna moczanowa to choroba objawiająca się gwałtownym i bolesnym zapaleniem stawów, obrzękiem i ograniczeniem ruchomości zajętego stawu. Czym jest spowodowana i jakie są jej objawy?

Spowodowana jest podwyższonym poziomem kwasu moczowego, który odkłada się w postaci kryształków w stawach, ścięgnach i tkankach je otaczających. Obejmuje głównie staw śródstopno-paliczkowy i nazywany jest wówczas podgardą. Może objawiać się jako kamienie nerkowe i guzki dnawe. W zaawansowanej postaci choroby może dojść nawet do niesprawności i nieodwracalnego uszkodzenia narządu ruchu.

Przyczyny dny moczanowej

Dna moczanowa dotyka coraz to większą liczbę osób. Atakuje głównie mężczyzn w średnim i starszym wieku. Rzadziej chorują kobiety, choć zdarza się to po przebyciu menopauzy. Czynnikami sprzyjającymi występowanie dny moczanowej są uwarunkowania genetyczne, które prowadzą do zaburzeń w metabolizmie kwasu moczowego. To także spożywanie produktów zawierających puryny (mięso, owoce morza, podroby) oraz nadużywanie alkoholu – głównie piwa oraz alkoholi wysokoprocentowych. Niekorzystna jest także otyłość i występowanie chorób, tj. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, niedokrwienność serca. Dnie moczanowej sprzyjają także odwodnienie organizmu i zakażenia.

Objawy dny moczanowej

Dna moczanowa objawia się nawracającymi zapaleniami stawów głównie podstawy dużego palca. Zdarza się, iż dna moczanowa atakuje także staw skokowy, kolanowy, nadgarstka czy palców dłoni. Bóle nasilają się głównie w nocy i towarzyszy im gorączka oraz zmęczenie.  Zajęty staw jest obrzęknięty, zaś skóra nad nim zaczerwieniona. Kwas moczowy, który krystalizuje się w okolicach stawów, może doprowadzić do nadżerek kostnych, co w efekcie prowadzi do artretyzmu. Dolegliwości zazwyczaj znikają w ciągu kilku dni do dwóch tygodni. Najczęściej zajęty jest pojedynczy staw, jednak może też wystąpić zapalenie kilku stawów na raz bądź zapalenie przenosi się z jednego stawu na drugi.

Zapalenie dny moczanowej występuje w czterech etapach:
– okres bezobjawowej hiperurykemii,
– ostre napady zapalenia stawów,
– okresy międzynapadowe,
– dnę przewlekłą (zaawansowaną).

Przypadek pacjenta

Pacjent w wieku 46 lat udaję się na wizytę do lekarza POZ z powodu silnych bólów i obrzęków stawu śródstopno-paliczkowego oraz kolanowego. Ból utrzymuje się od tygodnia, atakuje głównie w nocy, jednak towarzyszy pacjentowi również w trakcie dnia. Lekarz POZ po obejrzeniu miejsc obrzękniętych, kieruje pacjenta do reumatologa z podejrzeniem dny moczanowej.

Reumatolog zleca pacjentowi wykonanie badania stężenia kwasu moczowego we krwi oraz badania dobowej utraty kwasu moczowego z moczem. Podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi, wskazuje głównie na rozpoznanie podgardy, jednak może się zdarzyć, iż podczas napadu poziom kwasu będzie prawidłowy. Dlatego też, kolejnym badaniem, które pomoże ustalić diagnozę i na które udał się pacjent to pobranie płynu z chorego stawu i jego dokładne zbadanie pod mikroskopem pod kątem występowania kryształków moczanu sodu. Po wykonaniu badań diagnoza została potwierdzona. Pacjent cierpi na przewlekłą dnę moczanową. W niektórych przypadkach dodatkowo wykonuje sie RTG oraz USG zajętego stawu.

Leczenie dny moczanowej polega głównie na szybkim uśmierzeniu bólu oraz zapobieganiu kolejnym atakom. Chory otrzymuje od lekarza leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. W przypadku nawracających dolegliwości powinno sie przyjmować leki zmniejszające wytwarzanie kwasu moczanowego lub zwiększające jego wydalanie. Lekarz po wykonaniu kompleksowych badań, może skierować również pacjenta na operacyjne usunięcie guzków moczanowych czy kamieni nerkowych.

Jakie leczenie zastosować w poszczególnych etapach dny moczanowej?

W przypadku hiperurykemii należy zmienić dotychczasowy styl życia, zrzucić zbędne kilogramy, stosować zdrową dietę.

Podczas ostrych napadów dny moczanowej najskuteczniejsze będą niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe.

W okresie międzynapadowym należy zadbać, aby poziom kwasu moczowego był mały, wówczas unikniemy napadów. Można również zastosować leki zmniejszające stężenie kwasu moczowego we krwi.

W przypadku dny przewlekłej hamuje się rozwój choroby przyjmując leki mające za zadanie blokowanie produkcji kwasu moczowego.

Rehabilitacja w chorobie dny moczanowej

Ulgę w dolegliwościach mogą przynieść także zabiegi fizjoterapeutyczne. W okresie napadów stosuje się tylko i wyłącznie okłady chłodzące na obrzęknięte okolice stawów. Jednak w okresie bezobjawowym można skorzystać z zabiegów usprawniających funkcjonowanie stawów, tj.:

Magnetronik – biostymulacja polem magnetycznym powoduje poprawę ukrwienia. Podczas terapii dochodzi do pobudzenia procesów regeneracyjnych na poziomie komórkowym. Działanie terapeutyczne: przeciwbólowe, przyspiesza procesy regeneracyjne, poprawia odżywianie tkanek, poprawia krążenie obwodowe.

Laseroterapia – biostymulacja laserowa, wykorzystująca bezpośrednie działanie promieniowania laserowego na procesy tkankowe, nie powodując ich uszkodzenie. Działanie terapeutyczne: przeciwbólowe, przeciwzapalne, regeneracja nerwów i gojenie się ran, poprawa ukrwienia i odżywiania tkanek.

Prądy interferencyjne (inaczej prądy Nemeca) – zabiegi fizykalne, zaliczane do działu elektrolecznictwa. Prądy interferencyjne działają przeciwbólowo. Wiąże się to ze zmniejszeniem napięcia mięśni, a także wzrostem ukrwienia leczonej okolicy ciała. Jednocześnie prądy Nemeca przyczyniają się do wchłaniania obrzęków.

Prądy diadynamiczne (nazywane inaczej diadynamikiem lub DD) – zalicza się do fizykoterapii, a dokładniej do działu elektrolecznictwa. Prądy diadynamiczne działają przeciwbólowo i z długotrwałym efektem. Zwiększenie przepływu krwi towarzyszące temu zabiegowi wpływa na szybsze wchłanianie obrzęków, co pozwala na efektywne zmniejszenie stanów zapalnych.